Bu siteyi kullanarak Gizlilik İlkesini kabul etmiş olursunuz.
Kabul Et
Turkish Defence AgencyTurkish Defence AgencyTurkish Defence Agency
  • Anasayfa
  • Haberler
    • Kara Haberleri
    • Deniz Haberleri
    • Hava Haberleri
    • Uzay Haberleri
    • Savaşlar
      • Filistin-İsrail Savaşı
      • Rusya-Ukrayna Savaşı
  • Özgün Yazılar
    • Hava
    • Kara
    • Deniz
    • Uzay
    • Strateji
    • Teknoloji
    • Jeopolitik
  • Ürünler ve Projeler
    • Hava Araçları
    • Kara Araçları
    • Deniz Araçları
    • Uzay Sistemleri
    • Silah Sistemleri
    • Modernizasyon Projeleri
  • Yer imleri
Ara
  • İnfografikler
  • Röportajlar
  • Hakkımızda
  • İletişim
Okuma: Helikopterler Nasıl Uçar?
Paylaş
Giriş yap
Bildirim Daha fazlasını göster
Yazıyı BoyutlandırAa
Turkish Defence AgencyTurkish Defence Agency
Yazıyı BoyutlandırAa
Ara
  • Anasayfa
  • Yer imleri
  • Haberler
    • Kara Haberleri
    • Deniz Haberleri
    • Hava Haberleri
    • Uzay Haberleri
    • Savaşlar
  • Özgün Yazılar
    • Hava
    • Kara
    • Deniz
    • Uzay
    • Teknoloji
    • Strateji
    • Jeopolitik
  • Ürünler ve Projeler
    • Hava Araçları
    • Kara Araçları
    • Deniz Araçları
    • Uzay Sistemleri
    • Silah Sistemleri
    • Modernizasyon Projeleri
Mevcut bir hesabınız var mı? Giriş yap
Bizi takip edin
Turkish Defence Agency > Tüm İçerikler > Özgün Yazılar > Hava > Helikopterler Nasıl Uçar?
HavaÖzgün YazılarTeknoloji

Helikopterler Nasıl Uçar?

Furkan KARABOĞA
Son güncelleme: 10 Temmuz 2023 19:09
Furkan KARABOĞA - Yazar
Paylaş
6 Dk. Okuma Süresi
Paylaş

Helikopterler önemli uçan araçlardan biridir. Döner kanatları sayesinde piste ihtiyaç duymadan dikey iniş ve kalkış yapabilirler. Havada asılı kalabilirler. Havada bir yöne 360 derece manevra yapabilirler. Peki bunların arkasında yatan mekanik nedir?

Damla Kanat Profili

Helikopter palleri taşıma kuvveti oluşturmak için ‘‘airfoil’’ denilen damla şeklindeki kanat prensibini kullanır. Hava, kanatla temas edince kanadın üst ve alt kısmından geçmek üzere ikiye ayrılır. Kanadın tasarımı gereği havanın, kanadın üst kısmında gideceği mesafe uzun olduğu için burada hızı artar çünkü alt kısımda bulunan hava ile aynı anda kanadın sonuna varması lazımdır. Üst kısımdaki havanın hızı artığından dolayı burada basınç düşer. Havanın her zaman yüksek basınçtan düşük basınca akması kriteri dolayısıyla kanatlarda bir taşıma (kaldırma) kuvveti oluşur. Bu sistem uçaklarda da aynı şekilde meydana gelir.

Tahrik Sistemi

Paller dönüş hareketi için gerekli olan gücü ise turboşaft motorundan alırlar. Bu motorun ana görevi şaft işi üretmek yani bir mili döndürmektir. Çalışma prensibi kısaca şu şekildedir; motorun girişindeki kompresör, havayı sıkıştırır ve basıncını yükseltir. Sıkışmış hava yanma odasında yakıtla karıştırılarak yakılır. Sıcak egzoz gazı yanma odasının arkasındaki türbinleri döndürür ve egzozdan dışarı atılır. Motorda iki grup türbin vardır, birinci grup türbin kompresörü döndürerek ona enerji sağlar. İkinci grup ise pallere giden rotoru döndürür. Açısal momentumdan kaynaklanabilecek dengesizlikleri yenmek adına bu iki türbin ters yönde dönerler.

Helikopterler İstenen Yöne Nasıl Giderler?

Peki helikopterler istenen yöne nasıl giderler? Anlaşılması gayet basit olan yönlendirme sisteminin arkasında harika bir mühendislik çalışması yatmaktadır. Helikopterin sağa, sola veya geriye gitmesi için pallerin istenen yöne meyil etmesi yeterlidir. Bu sayede, pallerin oluşturduğu dikey kuvvet yerçekimini dengeler, yere yatay olan kuvvet ise itki oluşturur.

Yönlendirme sisteminin arkasındaki mühendislik ise şu şekildedir; taşıma kuvveti pallerin açısının havadaki hareket doğrultusuna göre değişir ve bu açıya hücum açısı denir. Hücum açısı arttıkça taşıma kuvveti de artar. Yani, eğer bir pal belirli bir hücum açısındayken diğer pal farklı bir hücum açısındaysa bu pallere farklı taşıma kuvvetleri etki eder. Paller arasındaki taşıma kuvveti farkları helikopterin sağa, sola, ileri veya geri yönlenmesini sağlayan bir tork oluşturur.

Bu demek ki, rotor dönerken pallerin açısı sürekli değişir ve belirli bir konumda her palin hücum açısı aynı olur. Biraz karmaşık olan bu hareket mekanizmasını sağlamak için rotoru inceleyelim.

Yukarıdaki şekillerde bir rotorun üzerindeki parçalar açıkça gözükmektedir. Soldaki fotoğrafta altta bulunan kahverengi kısım alt eğilebilen plaka olarak adlandırılır. Bu plaka dönmez fakat dört farklı noktadan eğilebilir ve yukarı, aşağı hareket edebilir. Bu plaka bir rulmanla üst eğilebilen plakaya bağlanır. Böylece, üstteki parça alttaki parçayla beraber eğilip hareket edebilirken aynı zamanda alt parçadan bağımsız şekilde kendi ekseni etrafında dönebilir. Üst eğik plaka rotor miline bir sürücü ile bağlanır ve bu sayede üst plaka her zaman pallerle beraber döner. Paller ise kontrol çubuklarıyla üst eğilebilen plakaya bağlanır. Sistem bundan ibarettir. Bu mekanizma sayesinde, alt parçayı eğerek pallerin belirli konumda sürekli aynı hücum açısına sahip olması sağlanır ve resimde görüldüğü gibi tork oluşturulur.

Torkun Yönü Helikopterin Hareketini Nasıl Etkiler?

Şimdi ise oluşan torkun yönü helikopterin hareketini nasıl etkiler ona bakalım. Öne doğru oluşan bir tork hepimize helikopteri ileri yönlendirecek gibi gelir değil mi? Aslında bu helikopteri sol yatırır. Buna sebep olan etki, jiroskopik devinimdir. Bu etki, fizikte hepimizin bildiği Newton’un 2. Yasasından gelir. Newton’un 2. Yasasına göre kuvvet, doğrusal momentumun zamana göre değişimidir. Benzer şekilde, tork da açısal momentumun zamana göre değişimidir. Şimdi, pallerin açısal momentum vektörünü dik yani yukarı doğru düşünelim, helikopterin sola doğru yatması halinde bu vektör yine dik olup sola meyilli olacaktır. Bu iki vektörü çıkardığımızda sola doğru bir tork ihtiyacı olduğu anlaşılır. Fakat, devinim hareketinden dolayı uygulamamız gereken tork öne doğrudur. Bunun için rotorun ön kısmını negatif arka kısmını iste pozitif hücum açısında tutmamız gerekecektir. Bu olayı daha rahat anlamak için fizik derslerinden öğrendiğimiz sağ el kuralını kullanabiliriz. Baş parmak gitmek istediğimiz yön olursa, dört parmağımız uygulamamız gereken torkun yönünü gösterir.  Fakat, yukarı veya aşağı yönlendirme için plakayı eğmeden yukarı ve aşağıya hareket ettirmek yeterli olacaktır.

Kuyruk Rotoru

Ayrıca, tek rotorlu helikopterlerde dengeyi sağlamak için kuyruk rotoruna ihtiyaç duyulur. Kuyruk rotorsuz helikopter kendi ekseni etrafında kontrolsüz bir şekilde döner.  Bunun nedeni, Newton’un 3. Yasası olan etki-tepki yasasıdır. Rotorun dönmesi, motordan gelen milin ucundaki dişlinin kuvveti rotordaki dişliye aktarması ile olur. Etki- tepki yasasına göre rotor dişlisi motor dişlisine ters yönde ve eşit büyüklükte bir kuvvet uygular. Bu kuvvet, helikopteri pallerin döndüğü yönün tersine döndürmeye çalışır. Kuyruk rotoru ise bu kuvveti dengeler. Chinook gibi ardışık iki rotorlu helikopterlerde kuyruk rotoruna ihtiyaç yoktur.

İşte bir mühendislik harikası olan helikopterlerin nasıl uçtuğunun arkasındaki etmenler kısaca bu şekildedir.

ETİKETLENEN:helikopterkargo helikopterimekaniksavunma sanayitaaruz helikopteriteknoloji
Bu Yazıyı Paylaş
Facebook Twitter Whatsapp Whatsapp LinkedIn Linki Kopyala Yazdır
Paylaş
Ne düşünüyorsun?
Mutlu0
Üzgün0
Utanç Verici0
Kızgın0
Sürpriz0
Eğlenceli1
By Furkan KARABOĞA Yazar
Bursa Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği lisans öğrencisi. Ülkesine savunma sanayi alanında hizmet etmek için gayret gösteren bir mühendis adayı. Havacılığa meraklı. Kompozit malzemeler ve imalat yöntemleri alanlarına ilgili.
Önceki Yazı Gripen Almamak İçin Üç Sebep
Sonraki Yazı Donanmalar Çarpışıyor 6: Yarı Ölü Mezamorta Paşa’nın 8 Zaferi!
Yorum yap Yorum yap

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

Yorum yapabilmek için giriş yapmalısınız.

Takip Et

185KTakipçiBeğen
11.2KTakipçiTakip Et
46.8KTakipçiTakip Et
7.3KAboneAbone Ol
757ÜyeTakip Et
582TakipçiTakip Et

Bunları da beğenebilirsiniz

Roketsan, Son Teknolojiye Sahip Sistemlerini Pakistan’da Sergiliyor
Deniz Haberleri Haberler Hava Haberleri Kara Haberleri 19 Kasım 2024
Hızır Reis Denizaltısı, Cumhuriyet tarihimizin en derin dalışını gerçekleştirdi
Deniz Özgün Yazılar 19 Ocak 2025
Roketsan, SAHA EXPO’da İlk Kez Sergileyeceği Üç Yeni Ürününü Tanıttı
Haberler Kara Haberleri 21 Ekim 2024
Türkiye’nin Yeni Nesil Gözcüsü: ASELSAN ALP-300
Kara Özgün Yazılar 19 Ocak 2025

Turkish Defence Agency, Türk savunma sanayii ürünü yerli ve milli sistemleri hakkında kamuoyunu bilgilendirmek, savunma ve milli güvenlik gelişmelerine hızlı ve doğru kaynaktan ulaşmak isteyenlerin ihtiyacını karşılamak amacıyla yayın yapmaktadır.

İlginizi Çekebilir

Türkiye’den yeni NAVTEX ilanı
Birleşik Krallık Savunma Uzay Stratejisi’ni Oluşturdu
Türkiye’nin ilk uzay aracı 2026’da Ay yolculuğuna çıkacak
SİHA’lar İşaretleyecek, Karadan Vurulacak!
TUSAŞ ve BOREN Arasında Yeni Kompozit İş Birliği Anlaşması Yapıldı
Turkish Defence AgencyTurkish Defence Agency
Bizi takip edin
© 2024 Turkish Defence Agency. Tüm Hakları Saklıdır. Sitemizde yayınlanan içerikler kaynak gösterilmeden kullanılamaz.
  • Hakkımızda
  • İletişim
adbanner
AdBlock Tespit Edildi
Sitemiz reklam destekli bir sitedir. Lütfen sitemizi desteklemek için reklam engelleyiciyi kapatın.
Tamam, beyaz listeye ekleyeceğim
Tekrar hoş geldin!

Hesabınıza giriş yapın

Kaydol Şifreni mi unuttun?