M1 Abrams’ı Tanıyalım

Utku Burak Katipoğlu - İcra Kurulu Üyesi
7 Dk. Okuma Süresi

Soğuk Savaş yıllarıydı. Gelişen teknoloji ve üretim kapasitesi silahlanma yarışını kızdırıyordu. Bu kızışma en çok da Soğuk Savaşın iki devi Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği arasında yaşanmaktaydı. Amerika, Sovyetlerin gelişmiş T-62, T-64 tankları karşısında mağlup olmamak adına yeni bir ağır tank geliştirme çabası içindeydi. Bu çaba ayriyeten eskiyen M60A3 tanklarının yerini alması içindi. Ancak bu konuda gerekli gelişmiş mühendislik bir zamanlar savaştığı Almanya’daydı. Almanya savaştan sonra geliştirdiği Leopard 1 tankı sayesinde gücünü kaybetmediğini ve halen teknolojide ileri seviyede olduğunu göstermekteydi. Bundan dolayı ABD, Almanya’nın mühendisliğinden yararlanmak amacıyla MBT-70 projesine ortak oldu. Bu proje ile Sovyetlerin gelişmiş tanklarına karşı iyi bir cevap oluşturacaktı. 1970 yılında başlayan proje başarıyla devam etmekteydi. 152 mm toplu, kalın zırhlı ve hızlı bir tank olan MBT-70, Sovyetlere karşı mükemmel bir cevaptı.

MBT-70

Ancak istediği mühendisliği ve tecrübeyi alan ABD program maliyetini bahane ederek projeden ayrılmış ve kendi tankını üretmek istemiştir. MBT-70 projesine ayrılan kaynaklar tamamıyla XM1 projesine aktarılmış ve 1972-1975 arası süren çalışmalarla 1976 yılında M1 tankının ilk prototipi Chrysler Defense tarafından XM1 adıyla ortaya çıkmıştır. General Motors ve Chrysler Defense arasında yaşanan prototip yarışını General Motors kazansa da Chrysler Defense’in M60 Patton tecrübesinden dolayı 1979 yılında Chrysler Defense’in prototipi kabul edilmiş ve bir yıl sonra da üretime başlanmıştır. 1980 yılında hizmete giren; 60 ton ağırlığında,1500 Bg 1119 kW AGT-1500C Multiturbin motoruyla, sönmüş uranyum kullanan mühimmatıyla 105 mm M68 topuna, 1 adet M240 Koaksiyel makineli tüfeğe ve 12.7 mm M2 makineli tüfeğine sahip bir tanktı.

M68 topuyla ilk M1 tankı

1979-1985 arası tüm M1 tankları M68 topu kullanmaktaydı. Ancak Amerikan Ordusu M68 topunun yeterli gelmediğini anlamıştı. ABD ve Almanya, MBT-70 projesinde M68 topu kullanılması üzerinde karar kılmıştı. Sönmüş uranyumlu mermi kullanmak isteyen ABD yeterli geleceğini düşünmüş ancak Almanya ABD’nin bu mermileri vermeyeceğini bildiği için 120 mm Rheinmetall RH-120 topunu geliştirmişti. ABD bu topun M1 tanklarına uygun olacağını düşünmüş ve Rheinmetall firmasına bu topu lisans adı altında üretim için teklif vermişti. Ancak Almanya MBT-70 projesinde ABD’nin attığı kazıktan sonra bu teklifi reddetmiştir. Ancak bunun üzerine ABD’nin meşhur ekonomik yaptırımları devreye girmiş Rheinmetall firması bu baskılara dayanamayıp teklifi kabul etmiştir. Rheinmetall RH-120 topu, M256 adıyla lisans altında üretilmeye başlanmış ve 1986-1992 üretimi tanklara monte edilip M1A1 Abrams olarak adlandırılmıştır.

M256 topuyla M1A1 Abrams


1991 yılına gelindiğinde M1 ve M1A1 Abrams tankları ilk muharebesini 1.Körfez Savaşında yaşadı. Irak’ın T-55, T-62 ve en son model T-72’lerine karşı büyük bir zafer kazandı. Bu zaferde Irak’ın  Sovyet yapımı T serisi tanklarında gece görüş ve termal sistemlerinin olmayışı veya az miktarda oluşu büyük rol oynadı. Gelişmiş elektronik sistemlerle donatılmış M1 ve M1A1 Abrams tanklarından  savaş boyunca sadece 23 tanesi hasar gördü veya imha edildi. İmha edilen 9 tankın yedisi dost ateşiyle; ikisi ise hasar gördüğünden düşmanın eline geçmemesi adına imha edilmişti. Irak Özgürlük Operasyonu sırasında Mart 2005 itibariyle 80 M1A1 Abrams vurulmuş ; 63 tanesi onarılmış 17 tanesi ise onarılamayacak kadar hasar görmüştür. Ağustos 2005- Nisan 2008 arası 20 tank daha imha edildi. M1A1-A2 (SEP ya da Normal) Afganistan Savaşında da görev almıştır.

Körfez Savaşı sırasında M1A2

İlerleyen yıllarda M1A1 Abramslar, komutan bağımsız termal görüntüleyicisi, silah istasyonu eklentisi, navigasyon ekipmanı, dijital veri yollu ekran sistemi, geliştirilmiş yangın söndürme sistemi ve sönmüş uranyumlu zırh desteği ile M1A2 seviyesine çıkarılmıştır. Sistem Geliştirme Paketi (SEP) ile üst komuta ve diğer tank komutanlarıyla gelişmiş iletişim için Linux işletim sistemi yetenekleri ve ek dijital sistemlerinden açığa çıkan ısıyı telafi eden soğutma sistemi eklendi. M1A2 SEPv2 ile Uzaktan Kumandalı Silah Sistemi, renkli ekranlar, gelişmiş arayüzler, yeni bir iletişim sistemi, daha iyi ön ve yan zırh ve dayanıklılık için yeni şanzıman eklenmiştir. Tüm bunlara ek olarak tüm tanklara sönmüş uranyumlu zırh desteği entegre edilmiştir. ABD ordusunun savaştaki tecrübelerine dayanarak asimetrik savaşa uygun sistemler de geliştirmiş ve TUSK ( Tank Urban Survival Kit) adıyla reaktif zırhlar eklenmiştir.

M1A2 SEPV2

Zırh özellikleri ise şöyledir :
Chobbam 2-3 Level RHA kompozit, yüksek sertlikte çelik, NERA (Boşluklu zırh), Level 3 seyreltilmiş uranyum.

M1A1-A2 tankının zırh değerleri ise şöyledir:
Ön gövde üst
Sürücü 713 mm KE 779 mm HEAT
Diğer ön gövde üst 943 mm KE 1587 mm HEAT
Ön gövde alt
Sürücü: 619 mm KE 1281 mm HEAT
Diğer ön gövde alt : 995 mm KE 2263 mm HEAT

Yan Gövde
Sürücü bölümü 260 mm KE 547 mm HEAT
Orta : 150 mm KE 320 mm HEAT
Motor: 55 mm KE 248 mm HEAT
Üst yan gövde ( Taret altı gövde) : 445 mm KE 452 mm HEAT 110 mm KE 420 mm HEAT
Tekerlek bölmesi : 30-60 mm KE 45-50 mm HEAT

Taret ön yanak : 950 mm KE 1511 mm HEAT
Top : 597 mm KE 1289 mm HEAT
Taret ön üst: 802 mm KE 930 mm HEAT

Taret yan : 247 mm KE 510 mm HEAT

Taret yan ön : 936 mm KE 2189 mm HEAT
Mühimmat tarafı : 252 mm KE 570 mm HEAT

Motor: Honeywell AGT-1500C 1500 Beygir, 1119 kW

Transmisyon: Allison DDA X-1100-3B

Yakıt: Dizel,Jp4, Jp8, Mazot, Gazyağı

Harekat Menzili: 465 km

Hız:
Asfalt: 72 km/sa
Toprak:48 km/sa

Boyutlar:
Uzunluk:9.77 Metre
Genişlik:3.66 Metre
Yükseklik:2.44 Metre

Silahlanma:

Ana Silah:
M1: M68A1 Yivli Top
M1A1-A2: M256 Yivsiz Top

İkincil silah:
12.7 mm M2HB Ağır Makineli Tüfek
2x 7.62 mm M240 Makineli Tüfek

Ağırlık:
M1: 60 Ton
M1A1-A2: 65+ Ton

Üretici Firma: General Dynamics Kara Sistemleri

Kullanıcılar:
Amerika Birleşik Devletleri
Mısır
Suudi Arabistan
Kuveyt
Irak
Avustralya
Fas

Savaşlar:
1.Körfez Savaşı
Irak Özgürlük Operasyonu
Irak Savaşı
Mısır İç Savaşı
Afganistan Savaşı
Suudi Arabistan-Yemen savaşı

Birim Maliyet: 6.29 Milyon Dolar – 8.92 Milyon Dolar

Bu Yazıyı Paylaş
By Utku Burak Katipoğlu İcra Kurulu Üyesi
Takip et:
https://www.linkedin.com/in/utkukatipoglu/
Yorum yap

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

Exit mobile version