Amiral Caudle: “Müttefik endüstriyel iş birliği, donanmanın geleceği için kritik.”
ABD Donanması, savaş gemisi üretiminde yaşanan ciddi gecikmeler ve tersanelerdeki yapısal sorunlar nedeniyle Güney Kore ve Japonya’nın gelişmiş gemi inşa kapasitesine yöneliyor. Donanmanın yeni komutanı Amiral Daryl Caudle, Kasım 2025’te gerçekleştirdiği Asya turunda Güney Kore ve Japonya tersanelerini bizzat ziyaret ederek üretim iş birliğini hızlandırabilecek modelleri değerlendirdi.
Caudle’ın ilk yurt dışı ziyareti, ABD Donanması’nın artan operasyonel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlandığını açıkça ortaya koydu. Ziyaretlerin merkezinde, HD Hyundai Heavy Industries ve Hanwha Ocean gibi dünyanın en büyük ticari ve askeri gemi üreticileri yer aldı.
ABD Donanması Neden Asya Tersanelerine Yöneliyor?
ABD’nin iç gemi inşa altyapısı uzun süredir ciddi baskı altında. Özellikle Pasifik bölgesinde artan tehditler, ABD’nin daha hızlı ve daha yüksek miktarda savaş gemisi üretmesini gerektiriyor. Ancak Washington bu talebi karşılamakta zorlanıyor.
ABD tersanelerinin karşı karşıya olduğu başlıca sorunlar:
- Nitelikli iş gücü açığı ve yüksek attrition oranları
- Yaşlanan tesisler ve düşük modernizasyon seviyesi
- Brittle supply chain – kritik bileşenlerde tedarik gecikmeleri
- Yeni tasarımlarda karmaşık radar, tahrik ve kablolama sistemleri
- Teslimat takvimlerinin bütçeyi aşacak şekilde uzaması
- Yalnızca Donanma siparişlerine bağımlı “daralmış bir endüstri” yapısı
Tüm bu nedenlerle ABD gemi inşa kapasitesi yıllardır düşüşte. Kongre raporlarına göre ABD Donanması bugün 300‘ün altında savaş gemisine sahip, ancak hedef en az 355 gemilik bir filo.
Bu farkın kapanması için mevcut üretim hızının iki katına çıkması gerekiyor — fakat mevcut ABD tersaneleri bu seviyeye ulaşamıyor.
Çin’in Donanma Üretim Hızı ABD’yi Geride Bırakıyor
ABD’nin müttefik desteğine başvurmasının bir diğer nedeni de Çin’in agresif donanma modernizasyonu. Birçok analiz, Çin’in tek bir devlet tersane grubunun yılda ABD’nin birkaç yılda ürettiği tonajdan fazlasını inşa ettiğini ortaya koyuyor.
Çin’in:
- Sayısal olarak dünyanın en büyük donanmasına sahip olması,
- büyük tersanelerinin “yarı savaş ekonomisi temposunda” çalışması,
- hem ticari hem askeri üretimi aynı anda ölçekleyebilmesi,
Washington için ciddi bir stratejik baskı yaratıyor.
Amiral Caudle’a göre:
“Her gecikme, Pasifik’te kaybedilen bir yıl anlamına geliyor. Gemilerimizi zamanında denize indirmezsek, inisiyatifi Pekin’e bırakırız.”
Peki Müttefik Üretimi Nasıl Olacak? Tam Gemiler Mi, Modül Üretimi Mi?
ABD’nin Güney Kore ve Japonya tersanelerine yönelmesi tam kapsamlı gemi üretimi anlamına gelmiyor. Stratejik ve hukuki sınırlamalar nedeniyle seçenekler daha gerçekçi bir model üzerine kurulu.
1. Müttefik tersanelerde bakım ve modernizasyon çalışmaları
Özellikle yardımcı gemiler ve lojistik destek platformlarının bakımı ile modernizasyonunun bir bölümünün Güney Kore ve Japonya’ya kaydırılması değerlendiriliyor. Bu sayede, ABD tersanelerindeki yoğun bakım yükü kısmen hafifletilebilir.
2. Arleigh Burke ölçeğinde gövde veya modül üretimi
Güney Kore ve Japonya tersaneleri, büyük ölçekli gövde ya da modül üretimini üstlenebilir. Bu yapılar ABD’ye gönderildikten sonra, silah sistemleri, radar ve sensör entegrasyonu ile nihai donatım işlemleri Amerikan tersanelerinde tamamlanır.
3. Ortak üretim programlarının genişletilmesi
Deprem destek gemileri, basit lojistik platformlar, tanker sınıfı gemiler gibi daha az hassas projelerde ortak üretim modelleri öne çıkıyor. Bu tür projelerde Koreli ve Japon tersanelerinin yüksek üretim kapasitesi ve hızından yararlanılması hedefleniyor.
4. Müttefik yatırımlarının ABD tersanelerine yönlendirilmesi
Asya’daki üretim tecrübesi ve endüstriyel verimlilik ABD tersanelerine aktarılabilir. Bu yaklaşım; otomasyon hatlarının modernizasyonu, panel montaj teknolojilerinin geliştirilmesi ve robotik kaynak gibi alanlarda eğitim ile üretim hızının artırılmasını sağlar.
ABD kaynaklarına göre bu planlar uygulanırsa 2030’ların başında bakım ve üretim kapasitesinin %15–20’si müttefiklere devredilebilir.
Bu, özellikle Virginia sınıfı nükleer denizaltı üretimi üzerindeki baskıyı azaltabilir ve AUKUS yükümlülüklerini karşılamayı kolaylaştırabilir.
Çin’in tepkisi
Çin, 2025’te Güney Kore savunma şirketlerine yaptırım uygulayarak ABD-Kore gemi inşa iş birliğini zayıflatmaya çalıştı.
Japonya’daki iç politika
Japonya hâlâ sınırlı silah ihracat kurallarını gevşetme konusunda temkinli.
ABD İçin Zaman Daralıyor
ABD Donanması için gemi üretiminde karşılaşılan kriz, bir modernizasyon sorunu olmaktan çıkıp ulusal güvenlik meselesine dönüşmüş durumda. Amiral Caudle’ın Asya turu, Washington’ın “müttefik destekli gemi inşasını” artık ciddi bir strateji olarak değerlendirdiğini gösteriyor.
Önümüzdeki 12–18 ay, ABD’nin:
- müttefiklerle üretim ortaklıklarını hızlandırıp hızlandıramayacağını,
- tersanelerini modernize edip edemeyeceğini,
- Çin donanmasının büyüme hızına yetişip yetişemeyeceğini
belirleyen dönem olacak.
