Rus Ordusuna ait S400 hava savunma sistemi taşıyıcı/fırlatıcı araçları (TEL) 9 Mayıs 2016 Moskova/Rusya |
Rusya & Çin arasında 2014 yılı Kasım ayında imzalanan ve Putin’in Askeri Teknik İşbirliği Yardımcısı Vladimir Kozhin tarafından 2015 Kasım ayında onaylanan S-400 Triumf (NATO kod: SA-21 Growler) Hava Savunma Sistemi tedariki içerikli sözleşme uyarınca Çin’e gönderilen S-400 hava savunma füze sistemlerinin ilk teslimatında yer alan ekipmanın bir kısmı fırtına yüzünden hasar gördü. Rus savunma sanayii işbirliği servisi (FMSTC) sözcüsü Maria Vorobyeva’nın 19 Ocak Cuma günü TASS haber ajansına yaptığı açıklamada geminin Rusya’ya geri döndüğü belirtildi.
Sözleşmesi imzalanmış bulunan S-400 hava savunma füze sistemlerinin Çin’e tedarik edilmesi için 2017 Aralık ayı sonlarında Rusya’nın Leningrad bölgesindeki Ust Luga limanından destek ekipmanları taşıyan bir gemi kalktı ancak Çin’e giden geminin yolda fırtınaya yakalanması sonucu ekipmanın bir bölümü hasar aldı ve çıkış limanına dönmesi kararı alındı.
Hasarın sigorta uyarınca karşılanabilmesi için hasar değerlendirme çalışmaları halen devam etmektedir. Çalışmalar tamamlandıktan sonra hasar görmemiş ekipman müşteriye gönderilirken, bu olumsuz olay sözleşme uyarınca belirlenen teslimat tarihinde bir gecikmeye neden olmayacak.
Sözleşme kapsamında Çin, 3 sistem (6 Batarya) S-400 hava savunma sistemini 3-6 milyar dolar karşılığında tedarik edecek. Her batarya 8 taşıyıcı/fırlatıcı araca (TEL), 112 füzeye ve komuta kontrol araçları ile ilgili yer destek ekipmanlarına sahip. S-400 sistemleri için Çin’in yanı sıra Türkiye de biri opsiyon 2 sistem (4 Batarya) için Rusya ile 2.5 milyar dolar değerinde sözleşme imzalamış bulunuyor. Teknoloji transferine yönelik ortak geliştirme taahüdünün sözleşmede yer aldığını belirten Türk makamları, her defasında teknoloji transferi talebini yineleyerek +2 sistemden savunma sanayi adına kazanım sağlamak istiyor.
Savunma Sanayii Müsteşarlığı (SSM) tarafından milletvekillerini bilgilendirmek üzre dağıtılan metin |
Kısmeti açılan sistemin taliplileri bitmedi tabiki. 2014 yılından beri görüşmeler gerçekleştiren Hindistan’ın 5 sistem (10 Batarya) tedariki için imzayı atmaya yakın olduğu değerlendiriliyor. Her biri 2 batarya, 8 TEL aracı ve 32 füzeden oluşacak sistem için görüşmelerin uzamasının sebebi ise Hindistan’ın fiyatı yüksek bulması ve teknoloji transferi talebiydi. Rus tarafı ise eli sıkı bir şekilde ne Türkiye’ye, nede Hindistan’a teknoloji transferinde bulunacağını vaadetmiyor. Suudi Arabistan da yine aynı sistemler için Rus makamları ile mutabakat metni (MOU) imzalamış bulunuyor. Sistem ortadoğu pazarında göz kamaştırıcı bir hal almışken, Rusya’dan savunma sanayii ürünleri alımları konusunda son zamanlarda daha da bi yakından ilgilenen Mısır da S-400’e de talip. FAS ile ise görüşmeler devam ediyor.
S-400 sisteminin avantajlarından biri de çok seçenek sunan önleyici füzeleridir. 400 km menzilli 40N6E füzesi, 250 km menzilli 48N6 füzesi, 120 km menzilli 9M96E2 füzesi ve 40 km menzilli 9M96E füzesi olmak üzere dört farklı tipte füze desteklemektedir.
Sistemin kullanabildiği 9M96E2 füzesi S-400 sisteminin mücevherlerinden biridir. Mach 15’te (18.500 km / s) uçan füze, 20 G’ye kadar manevra yapabilir, çok alçak irtifadan uçan seyir füzelerine önleme gerçekleştirebilir.